مهارت اول: مهارت توانایی خودآگاهی
در قرن ۲۱ ؛ آموزش مهارت های زندگی به عنوان یک اصل، ضروری است:
« شکل دادن به زندگی از درون تا بیرون »
مهارت اول= مهارت توانایی خودآگاهی:
مهارت خودآگاهی ، توانایی شناخت و آگاهی از خصوصیات ، نقاط ضعف و قوت، خواسته ها، ترس ها و انزجارهاست.
اکثر ما فقط در مورد ویژگی های کلی و عمومی خود از جمله « سن ، جنسیت ، وضعیت شغلی و … » خود صحبت می کنیم و از ویژگی های « شخصیتی و رفتاری خود » اطلاعات کافی و مناسبی نداریم. به عنوان مثال نمی دانیم که چه کارهایی را خوب می توانیم انجام دهیم؟ چه ویژگی های اخلاقی منفی داریم؟ چه اهدافی برای زندگی خود داریم؟ چه آرزوهایی داریم؟ علایق و اولویت های زندگی ما چیست؟ چه چیزهایی ما را ناراحت یا خوشحال می کند؟
این توانایی ها به ما کمک می کنند تا تصویر واقع بینانه ای از خود داشته باشیم ومسئولیت هایمان را بهتر بشناسیم.
رشد خودآگاهی به فرد کمک می کند تا دریابد که آیا تحت فشار روانی قرار دارد یا نه؟ و این معمولاً پیش شرط و شرط ضروری روابط اجتماعی و روابط بین فردی مؤثر و همدلانه است.
ویژگی های افراد خودآگاه:
- برای خود ارزش قائل هستند.
- روحیه ی انتقاد پذیری بالایی برخوردارند.
- نسبت به ارزش ها و اعتقاداتشان آگاهی کامل دارند و از آن دفاع می کنند.
- احساس خضنودی و رضایت خاطر زیادی دارند.
- در مقابل فشار و ضربه های روانی – اجتماعی مقاومت بیشتری از خود نشان می دهند.
- به دنبال سرزنش یا تحقیر دیگران نیستند، بلکه با دیگران با احترام برخورد می کنند.
- اغلب از روحیه ی مثبت اندیشی برخوردارند.
- روحیه همکاری و مشارکت بالایی دارند و از مشورت با دیگران و افراد صاحب نظر استقبال می کنند.
اجزای مهارت خودآگاهی:
- آگاهی از نقاط قوت
- آگاهی از نقاط ضعف
- تصویر خود واقع بینانه
- آگاهی از حقوق و مسئولیت ها
- توضیح ارزش ها
- انگیزش برای شناخت
کمیته آموزشی و مشاوره پیشگامان ایران